Bàn thờ thiên còn được gọi là “bàn ông Thiên” hay “bàn Thiên”. Đây là mẫu bàn thờ được đặt tại sân nhà người Việt mà chủ yếu bắt gặp tại những gia đình sinh sống vùng Nam Bộ. Cách lập bàn thờ thiên (lập bàn thờ ngoài trời) luôn được đặc biệt coi trọng. Bởi lẽ người ta tin rằng, bàn thờ ngoài trời là nơi giao thoa giữa bầu trời và mặt đất, là chốn thờ tự để cầu mong mùa màng bội thu, mưa thuận gió hoà.
Để hiểu hơn về thủ tục lập bàn thờ thiên ngoài trời, mời quý bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây.
Bàn thờ thiên là gì?
Bên cạnh thờ Phật và gia tiên thì thờ Trời cũng là một trong những tín ngưỡng tốt đẹp được người Việt gìn giữ và phát huy ngàn đời nay. Trên thực tế không phải mọi gia đình đều lập bàn thờ thiên. Việc lập bàn thờ ngoài trời sẽ phụ thuộc vào quan niệm tâm linh của từng vùng miền hay từng gia đình cụ thể.
“Thiên” theo từ điển Hán Việt có nghĩa là trời và bàn thờ thiên được hiểu ngắn gọn là bàn thờ Trời. Theo tín ngưỡng dân gian, xét về các đối tượng được thờ (Trời – Phật – Thánh – Thần) thì ông Trời xếp trước Phật. Do đó, thờ Trời là tín ngưỡng tốt đẹp cần được gìn giữ và phát huy trong đời sống hiện đại.
Chất liệu làm bàn thờ thiên khá đa dạng và thay đổi theo từng giai đoạn lịch sử. Trước đây người Việt sử dụng những cây gỗ đơn sơ, phía trên đặt một tấm ván hình vuông để bày trí vật phẩm thờ cúng. Tuy nhiên, chất liệu gỗ dễ bị mục rữa, mối mọt sau thời gian dài tiếp xúc với điều kiện khắc nghiệt của thời tiết.
Vì thế sau này, một số gia đình khá giả hơn lập bàn thờ ngoài trời bằng bê tông, bên trên dán gạch men. Việc bày trí bàn thờ thiên khá đơn giản, trên mặt bàn bao giờ cũng có một lư hương để cắm nhang và 3 ly nước nhỏ đựng nước thờ Thiên.
Có nên lập bàn thờ ngoài trời?
Theo quan niệm dân gian, mỗi sự đổi dời của sự vật, hiện tượng xung quanh đều gắn liền với một vị thần linh. Và, việc lập bàn thờ ngoài trời có mối liên hệ mật thiết với gia chủ cũng như chuyện làm ăn, sức khỏe của gia đình. Theo Thần Thoại Việt Nam, thuở xưa, trời đất chỉ là một vùng hỗn độn, tối tăm do chưa có muôn vật và loài người.
Lúc này bỗng xuất hiện một vị thần khổng lồ, vươn vai “đội trời” lên. Mỗi bước chân của Thần vượt từ núi này sang núi kia. Thần đào đất, khuân đá và đắp thành “cột chống trời”. Khi trời đất phân đôi, Thần ném đất đá khắp muôn nơi mà mỗi hòn đá biến thành một ngọn núi, một hòn đảo hay một dải đồi cao vợi.
Dù là một tác phẩm dân gian truyền miệng nhưng người ta tin rằng, Thần Trụ Trời có sức mạnh chở che, bao bọc, giúp con người có được một cuộc sống no ấm, bình an. Người Việt chọn cách lập bàn thờ ngoài trời để nhắc nhở con cháu khắc cốt ghi tâm, xem cha là Trời, xem mẹ là Đất. Đồng thời, đây còn là sợi dây kết nối vô hình giữa trời và đất, nơi gia chủ cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Kích thước bàn thiên ngoài trời
Kích thước bàn thờ thiên chủ yếu phụ thuộc vào vị trí đặt bàn thờ. Không khó để bắt gặp bàn thờ thiên trước sân đình chùa người Việt. Kích thước bàn thờ thiên tại đây sẽ lớn hơn nhiều so với bàn thờ thiên được lập tại gia.
Kích thước mặt bàn thờ
Mặt bàn thờ thiên thường có kích thước chuẩn phong thuỷ: 69cm x 69cm; 69cm x 81cm; 81cm x 81cm. Không chỉ mang lại những điều tốt lành cho gia chủ, kích thước bàn thờ chuẩn lỗ ban còn giúp cho việc bày trí vật phẩm được gọn gàng và đẹp mắt hơn. Có nhiều cách thiết kế mặt bàn thờ, cụ thể như sau:
- Bàn thờ không có mái che: Nên chế tác mặt bàn hình chữ nhật hoặc hình vuông để tiện cho việc sắp xếp đồ thờ, tránh làm rơi vỡ trong quá trình thờ tự. Hơn nữa, hai bên cạnh được uốn cong, cao hôn mặt bàn thờ.
- Bàn thờ có mái che: Mặt bàn thường được thiết kế cách điệu đẹp mắt, tôn lên sự trang nghiêm của không gian thờ tự.
Tùy vào nhu cầu thờ cúng mà gia chủ có thể trao đổi trực tiếp với đơn vị chuyên sản xuất bàn thờ. Từ đó sở hữu mẫu bàn thờ phù hợp nhất.
Xem thêm:
>>> Hướng Dẫn Lựa Chọn Kích Thước Bàn Thờ Chuẩn Phong Thủy
Chiều cao bàn thờ thiên
Khi thiết kế bàn thờ thiên, gia chủ cần đặc biệt chú trọng về chiều cao. Kích thước bàn thờ phải có sự cân đối giữa chiều cao, độ rộng cột và kích thước phần đế. Như vậy, bàn thờ sẽ đáp ứng cả về mặt phong thuỷ lẫn giá trị thẩm mỹ.
- Trụ chính bàn thờ cao khoảng 70 – 80cm.
- Phần chân đế cao khoảng 17 – 20cm.
Chiều cao bàn thờ có thể thay đổi từ 10 – 20cm phụ thuộc vào sở thích của từng gia đình.
Cách lập bàn thờ ngoài trời chi tiết nhất
Tương tự như khi lập bàn thờ gia tiên, lập bàn thờ Phật, gia chủ cần chuẩn bị một cách chu toàn để mọi việc diễn ra thật suôn sẻ. Để tránh phạm phải những điều cấm kỵ trong thờ cúng, ảnh hưởng đến gia đạo, quý gia chủ có thể tham khảo vị trí và hướng đặt bàn thờ ngoài trời dưới đây:
Vị trí đặt bàn thờ thiên
Gia chủ nên đặt bàn thờ ở mép sân vườn, đảm bảo phía trước là một khoảng không thoáng đãng. Tuyệt đối không được đặt bàn thờ ở vị trí bị che khuất hoàn toàn. Vị trí đặt bàn thờ thiên ngoài trời có thể là lộ thiên hoặc bán thiên (tức là bàn thờ nằm ở ranh giới giữa trong và ngoài).
Vậy gia chủ sinh sống tại chung cư nên lập bàn thờ thiên như thế nào? Về cơ bản, gia chủ có thể lập bàn thờ ngoài trời tại khu vực tầng thượng hoặc ban công. Đây đều là vị trí có thể hưởng trọn linh khí từ trời đất. Ngoài ra, kiêng kỵ đặt bàn thờ gần nhà vệ sinh, phòng ngủ, trên miệng giếng đã lấp. Bởi lẽ, những vị trí này sẽ gây ô uế, phạm uý với đất trời.
Hướng đặt bàn thờ ngoài trời
Sau khi đã chọn được vị trí đặt bàn thờ đẹp, gia chủ cần xem xét hướng đặt bàn thờ sao cho phù hợp nhất. Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng khi lập bàn thờ ngoài trời.
Hướng đặt bàn thờ thiên cơ bản
Về cơ bản, bàn thờ thiên được đặt ngoài trời nên bốn phương tám hướng quanh bàn thờ đều là trời đất. Do đó, trong cách lập bàn thờ ngoài trời, việc lựa chọn hướng đặt không cần quá khắt khe. Gia chủ có thể đặt bàn thờ theo hướng của bàn thờ gia tiên hoặc đặt bàn thờ ngược hướng khi đứng thắp hương, cúng bái.
Hướng đặt bàn thờ theo mệnh của gia chủ
Ngoài hướng đặt cơ bản vừa kể trên, nhiều gia đình còn cẩn thận lựa chọn hướng bàn thờ theo bản mệnh. Mỗi người sinh ra đều sẽ có một bản mệnh và sinh khí khác nhau mà dựa vào đó có thể tìm được hướng đặt bàn thờ phù hợp.
Đông tứ trạch:
- Tốn trạch: hướng Đông Nam
- Khảm trạch: hướng Bắc
- Ly trạch: hướng Nam
- Chấn trạch: hướng Đông
Tây tứ trạch:
- Càn trạch: hướng Tây Bắc
- Đoài trạch: hướng Tây
- Khôn trạch: hướng Tây Nam
- Cấn trạch: hướng Đông Bắc.
Mâm cơm cúng lập bàn thờ thiên
Khi cúng lập bàn thờ thiên ngoài trời, gia chủ cũng cần chuẩn bị mâm cơm cúng chu đáo như khi lập bàn thờ gia tiên. Tuỳ vào điều kiện tài chính mà mỗi gia đình sẽ bày trí vật phẩm thờ cúng khác nhau. Song, quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành kính, tuyệt đối không được chuẩn bị hời hợt cho có.
- Một con gà lễ
- Một chân giò lợn
- Một đĩa xôi trắng
- Một chai rượu trắng
- Một quả trứng gà ta sống
- Trầu cau, mâm ngũ quả
- …
Văn khấn lập bàn thờ ngoài sân
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ mâm cơm cúng, gia chủ sẽ đọc văn khấn lập bàn thờ ông thiên.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Kính lạy
Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ thần quân.
Các ngài Thần linh, Thổ địa cai quan trong xứ này.
Ngài Bản gia Tiền chủ ngụ trong nhà này.
Tín chủ con là …………………………….Tuổi………………….
Ngụ tại…………………………………………………………………
Hôm nay là ngày………. tháng…………năm…………………(Âm lịch)
Tín chủ con thành tâm sắm lễ, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương dâng lên trước án, thành tâm kính mời: Đức Hoàng thiên hậu Thổ Chư vị Tôn Thần, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng Chư vị Tôn thần, ngài Bản gia Tiền Chủ.
Cúi xin Chư vị Tôn thần Bản gia Tiền Chủ thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long thịnh vượng, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Cẩn cáo!
Như vậy ở bài viết vừa rồi, Tâm Việt đã hướng dẫn chi tiết cách lập bàn thờ thiên ngoài trời cũng như cách lựa chọn vị trí và hướng đặt bàn thờ thiên chuẩn phong thuỷ. Hy vọng quý gia chủ sẽ thực hiện đầy đủ nghi lễ thờ cúng một cách trọn vẹn nhất. Ngoài ra, gia chủ có thể tham khảo thêm các mẫu bàn thờ gỗ đẹp, giá tốt, bảo hành 10 năm, bảo trì trọn đời tại đây:
>>> https://xuongbantho.vn/danh-muc-san-pham/ban-tho-dep/