Việc cúng giỗ từ xưa đến nay được xem là một truyền thống tín ngưỡng tốt đẹp của con người Việt Nam. Đây là dịp để con cháu trong nhà thể hiện sự biết ơn và bày tỏ tấm lòng thành đến ông bà, tổ tiên. Vào ngày này, chắc chắn không thể thiếu lễ vật cúng giỗ và văn khấn gia tiên trong nghi lễ cúng.
Vậy cách cúng giỗ như thế nào? Chuẩn bị văn khấn ra sao? Cùng chúng tôi tìm hiểu về ý nghĩa và bài văn khấn gia tiên ngày giỗ chu đáo nhất trong bài viết dưới đây.
Ý nghĩa của ngày cúng giỗ ông bà, tổ tiên
Ngày giỗ thường hay còn gọi là “Cát Kỵ”, ngày này được tổ chức cho người đã mất kể từ năm thứ 3 trở đi và duy trì đến khi kết thúc năm đời. Theo quan niệm tâm linh tin rằng, hết năm đời các vong linh quá cố đã được siêu thoát và tái sinh ở một cảnh giới tốt đẹp nào đó nên không cần thiết tiếp tục làm lễ cúng giỗ.
Người Việt Nam luôn coi trọng ngày cúng giỗ tổ tiên để kỷ niệm tưởng nhớ đến những người đã khuất trong gia đình. Đây là điều có ý nghĩa quan trọng trong việc làm tròn bổn phận cũng như phụng sự chu đáo ông bà, tổ tiên.
Mâm cúng giỗ truyền thống đơn giản
Đối với những gia đình chưa biết cách chuẩn bị mâm cúng giỗ thế nào sao cho tươm tất thì có thể tham khảo cách sắm đồ lễ và bày biện mâm cúng giỗ gia tiên như sau:
- sắm 1 bình hoa tươi, có thể là hoa hồng hoặc hoa cúc
- 1 mâm ngũ quả gồm 5 loại quả tươi ngon, không dập nát hay thối hỏng
- Hương, nhang
- Vàng mã, rượu, nước
- Cơm trắng chia ra làm 6 bát nhỏ cùng 6 đôi đũa bày gọn gàng trên mâm
- 1 đĩa xôi đỗ hoặc xôi gấc
- Bánh chưng (bánh dày)
- 1 đĩa giò lụa hoặc chả lụa
- 1 đĩa thịt luộc (thịt lợn hoặc thị gà)
- 1 bát canh ninh xương với củ quả hoặc với măng
- Có thể chuẩn bị thêm rau xào và nem rán
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ, gia chủ cẩn thận bày trí các món ăn và lễ vật lên mâm. Còn lại bình đựng hoa và vàng mã đặt ngay ngắn bên cạnh mâm cúng giỗ.
Phụ thuộc vào điều kiện kinh tế hay phong tục tập quán riêng của gia đình, gia chủ có thể lựa chọn mâm cúng mặn hoặc cúng chay. Không cần chuẩn bị bày biện quá cầu kỳ thịnh soạn, quan trọng nhất là tấm lòng và sự thành tâm của con cháu trong gia đình. Đặc biệt là phải duy trì thắp hương ban thờ gia tiên và có văn khấn gia tiên ngày giỗ thường (cát kỵ).
Văn khấn gia tiên ngày giỗ chuẩn nhất
Khi đã hoàn thiện đầy đủ, chu đáo đồ lễ cúng giỗ thì gia chủ phải đọc văn khấn để tỏ lòng thành kính đến ông bà, tổ tiên, những người đã mất trong gia đình. Dưới đây là bài văn khấn gia tiên ngày giỗ chi tiết và đầy đủ:
Nam mô A Di Đà Phật! (chắp tay đọc lặp lại 3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tổ Tiên nội ngoại họ…
Tín chủ (chúng) con là:… (họ tên gia chủ)
Ngụ tại:… (nơi gia chủ sinh sống)
Hôm nay là ngày… tháng… năm… Âm lịch.
Chính ngày giỗ hết của…(tên gọi người đã mất)
Thiết nghĩ… vắng xa trần thế, không thấy âm dung. Năm qua tháng lại vừa ngày giỗ hết. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương dãi tỏ tấc thành.
Thành khẩn kính mời…
Mất ngày… tháng… năm…
Mộ phần táng tại:…
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc, Huynh Đệ, Cô Di, Tỷ Muội và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (đọc và lạy lặp lại 3 lần)
Văn khấn gia tiên ngày thường chuẩn xác nhất
Ngoài các ngày giỗ ông bà, tổ tiên thì vào những dịp lễ thường hoặc ngày thường cũng cần đến văn khấn gia tiên ngày thường để bày tỏ ý niệm lòng thành đến các bậc bề trên.
Việc thắp hương bàn thờ gia tiên và đọc văn khấn gia tiên hàng ngày là điều tốt nên làm nhưng quan trọng nhất vẫn là phải xuất phát từ tấm lòng của gia chủ. Nếu người nhà có ít thời gian để giữ gìn, duy trì thói quen này thì chỉ cần thắp hương và dâng chút lễ mọn vào những ngày rằm, dịp lễ để bày tỏ lòng thành.
Dưới đây là bài văn khấn gia tiên hàng ngày chi tiết cho gia chủ tham khảo:
Nam mô a di đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này
Các cụ Cao Tằng Tổ khả, Cao Tằng Tổ tỷ
Thúc bá đệ huynh và các hương linh nội ngoại
Hôm nay là ngày…….tháng……năm…….
Tín chủ con là:…………………(họ tên gia chủ)
Ngụ tại:………………………(địa chỉ sinh sống) cùng toàn gia quyến
Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả và các thứ cúng dâng, bày lên trước án
Chúng con thành tâm kính mời:
Các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này
Hương hồn gia tiên nội, ngoại
Cúi xin các Ngài thương xót tín chủ
Giáng lâm trước án. Chứng giám lòng thành. Thụ hưởng lễ vật
Phù trì tín chủ chúng con:
Toàn gia an lạc, mọi việc hanh thông
Người người được chữ bình an
Tám tiết vinh khang thịnh vượng
Lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang
Sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám
Cẩn cáo!
Hy vọng những thông tin đầy đủ của chúng tôi đã giúp gia chủ hiểu hơn về ý nghĩa việc cúng giỗ ông bà, tổ tiên và các bài văn khấn gia tiên ngày giỗ cho những người đã mất.